กลอน สุนทรภู่ สุนทรภู่ หรือ พระสุนทรโวหาร (ภู่) กวีเอกแห่งกรุงรัตนโกสินทร์ เป็นกวีชาวไทยที่มีชื่อเสียง ได้รับยกย่องเป็น เชกสเปียร์แห่งประเทศไทย ดังนั้นวันนี้จึงขอรวบรวมบทกลอนที่ร้อยกรองสดุดีท่านไว้มา ณ ที่นี้
ยี่สิบหก มิถุนา มาถึงแล้ว วันเกิดศรี กวีแก้วแว่วคำขาน
เกียรติคุณ สุนทรภู่ อยู่ช้านาน ฝากผลงาน กาพย์กลอน สอนเด็กไทย
หาใครเทียบ เปรียบปาน สุนทรภู่ ท่านคือครู การกวี ศรีสมัย
กวีสยาม นามระบือ โลกลือไกล ขอน้อมใจ จารึกคุณ สุนทรเอย
15 กลอน สุนทรภู่ ที่โดดเด่น เรื่องคติสอนใจ เนื่องในวันสุนทรภู่
1. กลอน สุนทรภู่ – จากนิราศภูเขาทอง –
“ถึงบางพูดพูดดีเป็นศรีศักดิ์
มีคนรักรสถ้อยอร่อยจิต
แม้พูดชั่วตัวตายทำลายมิตร
จะชอบผิดในมนุษย์เพราะพูดจา”
กลอนนี้สอนเรื่อง : คำพูด เมื่อพูดออกไปแล้วไม่สามารถนำกลับมาได้ ดังนั้นจะพูดจะจาอะไรให้คิดก่อน
2. กลอนสุนทรภู่ – จากเรื่องพระอภัยมณี –
“เขาย่อมเปรียบเทียบความว่ายามรัก
แต่น้ำผักต้มขมชมว่าหวาน
ครั้นรักจางห่างเหินไปเนิ่นนาน
แต่น้ำตาลว่าเปรี้ยวไม่เหลียวแล”
กลอนนี้สอนเรื่อง : ความรัก เมื่อยามที่เรารักกันอะไรก็ดีไปซะหมด แต่เมื่อหมดรักต่อให้จะทำอะไรก็ไม่ดี
3. กลอนสุนทรภู่ – เพลงยาวถวายโอวาท –
“อันอ้อยตาลหวานลิ้นแล้วสิ้นซาก
แต่ลมปากหวานหูไม่รู้หาย
แม้นเจ็บอื่นหมื่นแสนจะแคลนคลาย
เจ็บจนตายเพราะเหน็บให้เจ็บใจ”
กลอนนี้สอนเรื่อง : ไม่มีความหวานใดๆ จะสร้างความพึงพอใจให้กับคนเรา ได้เท่ากับคำพูดหวานหูเพียงไม่กี่คำ และ ไม่มีอาวุธใด ที่จะฆ่าคนให้ตายทั้งเป็น ได้เท่ากับคำพูดเพียงไม่กี่คำเช่นกัน
4. กลอนสุนทรภู่ – จากเรื่องพระอภัยมณี –
“แล้วสอนว่าอย่าไว้ใจมนุษย์
มันแสนสุดลึกล้ำเหลือกำหนด
ถึงเถาวัลย์พันเกี่ยวที่เลี้ยวลด
ก็ไม่คดเหมือนหนึ่งในน้ำใจคน”
กลอนนี้สอนเรื่อง : อย่าไว้ใจใครง่ายๆ จิตใจของคนนั้นสามารถเปลี่ยนแปลงได้ตลอดเวลา วันนี้คิดดี ปฏิบัติดี พรุ่งนี้อาจกลายเป็นตรงกันข้าม ดังนั้นไม่ควรประมาท
5. กลอนสุนทรภู่ – จากเรื่องขุนช้างขุนแผน –
“แม่รักลูก ลูกก็รู้ อยู่ว่ารัก
ใครอื่นสัก หมื่นแสน ไม่แม้นเหมือน
จะกินนอน วอนว่า เมตตาเตือน
จะจากเรือน ร้างแม่ ก็แต่กาย”
กลอนนี้สอนเรื่อง : ความรักและความผูกพันระหว่างแม่ลูกเป็นอมตะ ไม่มีสิ่งใดเปรียบได้
6. กลอนสุนทรภู่ – จากเรื่องพระอภัยมณี –
“แม้นใครรักรักมั่งชังชังตอบ
ให้รอบคอบคิดอ่านนะหลานหนา
รู้สิ่งไรไม่สู้รู้วิชา
รู้รักษาตัวรอดเป็นยอดดี”
กลอนนี้สอนเรื่อง : ให้รู้จักระมัดระวังรอบคอบ รักษาตัว ให้พ้นจากภัยอันตราย
7. กลอนสุนทรภู่ – เพลงยาวถวายโอวาท –
“อันความคิดวิทยาเหมือนอาวุธ
ประเสริฐสุดซ่อนใส่เสียในฝัก
สงวนคมสมนึกใครฮึกฮัก
จึงค่อยชักเชือดฟันให้บรรลัย”
กลอนนี้สอนเรื่อง : ความคิดของคน เปรียบเสมือนอาวุธอันแสนประเสริฐ แต่คนเก่งที่แท้จะไม่ใช้อาวุธนั้นทำร้ายผู้อื่น เว้นแต่โดนบีบบังคับด้วยสถานการณ์ถึงขีดสุดให้ต้องใช้อาวุธอันประเสริฐนั้น
8. กลอนสุนทรภู่ – จากเรื่องพระอภัยมณี –
“อันนินทากาเลเหมือนเทน้ำ
ไม่ชอกช้ำเหมือนเอามีดมากรีดหิน
แม้องค์พระปฏิมายังราคิน
คนเดินหรือจะสิ้นคนนินทา”
กลอนนี้สอนเรื่อง : ในโลกนี้ไม่มีใครไม่ถูกนินทา
9. กลอนสุนทรภู่ – จากเรื่องพระอภัยมณี –
“ถึงม้วยดินสิ้นฟ้ามหาสมุทร
ไม่สิ้นสุดความรักสมัครสมาน
แม้อยู่ในใต้หล้าสุธาธาร
ขอพบพานพิสวาทมิคลาดคลา
แม้เนื้อเย็นเป็นห้วงมหรรณพ
พี่ขอพบศรีสวัสดิ์เป็นมัจฉา
แม้เป็นบัวตัวพี่เป็นภุมรา
เชยผกาโกสุมปทุมทอง
แม้เป็นถ้ำอำไพขอให้พี่
เป็นราชสีห์สมสู่เป็นคู่สอง
ขอติดตามทรามสงวนนวลละออง
เป็นคู่ครองพิศวาสทุกชาติไป”
กลอนนี้พูดถึง : ความรักที่ยิ่งใหญ่ของชายหนุ่มที่มีต่อหญิงสาวที่ตนรัก และไม่อยากพลัดพรากจากกัน
10. กลอนสุนทรภู่ – จากเรื่องสิงหไกรภพ –
“พระชนกชนนีเป็นที่ยิ่ง
ไม่ควรทิ้งทอดพระคุณให้สูญหาย
ถึงลูกเมียเสียไปแม้นไม่ตาย
ก็หาง่ายดอกพี่เห็นไม่เป็นไร
พระบิดามารดานั้นหายาก
กำจัดจากแล้วไม่มีที่อาศัย”
กลอนนี้สอนเรื่อง : ความกตัญญู การเลี้ยงดูบิดามารดาว่าเป็นมงคลอันสูงสุด เพราะบิดามารดานั้น เป็นผู้ให้กำเนิดแก่บุตร ให้การอบรมบ่มนิสัย ปกป้องคุ้มครองภัย
11. กลอนสุนทรภู่ – จากนิราศอิเหนา –
“จะหักอื่น ขืนหัก ก็จักได้
หักอาลัย นี้ไม่หลุด สุดจะหัก
สารพัด ตัดขาด ประหลาดนัก
แต่ตัดรัก นี้ไม่ขาด ประหลาดใจ”
กลอนนี้พูดถึง : ความรัก เวลาที่เรารักใครแล้วต้องตัดใจนั้น เป็นเรื่องยาก
12. กลอนสุนทรภู่ – จากเพลงยาวถวายโอวาท-
“อย่างหม่อมฉันอันที่ดีและชั่ว
ถึงลับตัวก็แต่ชื่อเขาลือฉาว
เป็นอาลักษณ์นักเลงทำเพลงยาว
เขมรลาวลือเลื่องถึงเมืองนคร”
กลอนนี้สอนเรื่อง : คนเราไม่ได้ดีและเสียหมดทุกเรื่อง ไม่มีใครที่สมบูรณ์แบบ
13. กลอนสุนทรภู่ – จากนิราศภูเขาทอง –
“ไม่เมาเหล้าแล้วแต่เรายังเมารัก
สุดจะหักห้ามจิตคิดไฉน
ถึงเมาเหล้าเช้าสายก็หายไป
แต่เมาใจนี้ประจำทุกค่ำคืนฯ”
กลอนนี้พูดถึง : การหักห้ามจิตใจไม่ให้รักไม่ได้ การเมาเหล้านั้นพอรุ่งขึ้นก็หายไป แต่การเมารักนี้จะเป็นทุกๆ คืน
14. กลอนสุนทรภู่ – จากเรื่องพระอภัยมณี –
“เป็นมนุษย์สุดนิยมเพียงลมปาก
จะได้ยากโหยหิวเพราะชิวหา
แม้นพูดดีมีคนเขาเมตตา
จะพูดจาพิเคราะห์ให้เหมาะความ”
กลอนนี้สอนเรื่อง : การเป็นคนที่ดีหรือตกยากนั้น อยู่ที่การพูด ถ้าพูดดีก็มีคนรักใคร่เมตตา ดังนั้นจะพูดอะไรควรคิดไตร่ตรองให้ดีเสียก่อนที่จะพูด
15. กลอนสุนทรภู่ – จากเรื่องพระอภัยมณี –
“พระโหยหวนครวญเพลงวังเวงจิต
ให้คนคิดถึงถิ่นถวิลหวัง
ว่าจากเรือนเหมือนนกมาจากรัง
อยู่ข้างหลังก็จะแลชะแง้คอย”
กลอนนี้พูดถึง : คิดถึงบ้านที่จากมาไกล เปรียบเหมือนนกที่ออกจากรัง กลอน สุนทรภู่
